DonanımHaber'in N8 ön incelemesi üzerine

DonanımHaber'deki yanlı olduğunu düşündüğüm inceleme hakkında bazı söyleyeceklerim var.

Öncelikle, söz konusu ön incelemeyi sunan Mesut Çevik hantal kelimesini defalarca tekrarlayıp izleyicileri buna şartlamaya çalışırken bir yandan da bunu pekiştirmek için ekranda sürekli ev ekranı (homescreen) görüntüsünü oynatıyor. Peki bu ev ekranında ne gibi bir hadise var ki sürekli onu izleyip duruyoruz videoda? GSMArena'nın N8 incelemesindeki ifadeleri aktarıyorum:

Bekleme ekranının ancak siz parmağınızla sürükleme jestini tamamlandıktan sonra değiştiğini farketmişsinizdir, ancak bu gecikme/yavaşlık değil tasarımdan kaynaklanan bir özelliktir. Bekleme ekranındaki widget'ların içeriği sağa sola sürüklenebilir olduğundan, cihaz widget'ları sürüklemek mi istiyorsunuz yoksa bir sonraki ekrana mı geçmek istiyorsunuz, bunu anlamak için bir süre bekliyor.

Fakat siz yine de anında tepki görmek isterseniz ekranın altındaki üç noktalı sembole tıklayabilirsiniz.

--------------------------------------------------

You might notice that the homescreen starts scrolling only after you have completed your swipe across the screen but that’s how it was designed and not some lag. Because of the fact that some widgets are side-scrollable the handset waits to see if you want to browse them or skip to the next screen.

Still if you want to see immediate response you can scroll through them by clicking the three dot symbol at the bottom of the screen. 

Bu söylenilenler yeterince açıklayıcı olsa gerek. Mesut bir iPhone kullanıcısı olduğundan (henüz Apple telefonu 467. kez baştan yaratıp (!) dinamik içerikli widgetlar içerebilen bir homescreen'i iPhone'a eklemediğinden) böyle bir şeyi görmediği için işletim sisteminin tasarımından kaynaklanan bu mantıklı davranışa "hantallık" diyor.

Ayrıca burada paylaşılan ve PR 2.0 yazılıma ait olan (ve bu yüzden Nokia'nın kaldırttığı) videoda bu bahsedilen olayın önüne geçildiği görülüyordu, yani bu kadar tepki göstermeye gerek yok.

Ek olarak Mesut'un yaptığı diğer yanlışları sayacak olursam:

∎ Konuşmasının (nedense?) yarısı İngilizce yarısı Türkçe olduğu halde Symbian'ın "Sembiyın" diye okunmadığını bilmiyor; oysa ki video incelemesi yapacak bir kişinin en azından Symbian hakkında nette dolaşan yabancı kaynaklı videoları izlemiş ve nasıl telaffuz edileceğini öğrenmiş olması gerekirdi. (Doğru telaffuzu duymak için buradan sol taraftaki bayraklara tıklayın)

∎ "Nokia'nın N8'de yeni bir arayüz sistemi kullandığını" söylüyor ama Symbian^3'te hala S60v5 arayüz sisteminin (AVKON) kullanıldığını (hatta Symbian^3 arayüzünün S60v5.2 diye geçtiğini), yeni Qt tabanlı arayüze daha geçilmediğini bilmiyor.

∎ "Bazı uygulamaları/ikonları Symbian^2'den gördüğünü" iddia ediyor, anlaşılan kendisi Symbian^2 kullanabilmek için Japonya'ya uçup DoCoMo cihazlardan kullanmış çünkü sadece orada satıldılar :)

∎ "Scroll yapmak istiyorsunuz ama telefon geç cevap veriyor" diyor ancak görüntüdeki telefon parmağını anında takip ediyor, görüntü kendisini yalancı çıkatıyor.

∎ İlk iPhone 400 MHz işlemci ve 128 MB bellekle akıcılık sunabilirken Mesut'un "N8 680 MHz işlemcisi ve 256 MB belleğiyle biraz hantal kalmış denebilir" demesi ekran kartı incelemekle cep telefonu incelemek arasındaki ince fark olan "yazılım ve donanımın birbirine sıkı sıkıya bağlı ilişkisi"nden anlamayan birinin yaptığı bir yorum olmuş. Bu konuda daha önce söylediklerime göz atmakta fayda var:

Symbian işletim sisteminin kapalı kaynaktan açık kaynağa geçişi esnasında yaşanan lisans sorunlarının çözülmesi ve açık kaynak için hazır olmayan altyapının inşaatı beklenenden uzun zaman aldı ve bu sorunların çözülmesinin hemen akabinde Eldar Murtazin'in N8'i sızdırmasıyla Nokia cihazı normalde planladığından aylar önce resmi olarak tanıtmak zorunda kaldı.

Nisandaki tanıtımdan sonra piyasaya çıkışı oldukça geciktiği için gördüğü baskı nedeniyle Nokia, altyapısı büyük oranda baştan yazıldığı için yeterince optimize edilememiş (Symbian^3'ün hardening fazı henüz tamamlanmamıştır; kaynak) yeni Symbian işletim sistemini N8/C7 üzerinde bu halde piyasaya sürmek zorunda kaldı.

Bu nedenle de cihazları alacak olan insanlara her sorulduğunda tavsiyem PR 2.0 olarak belirtilen (eski numaralandırma temasına göre v20) yazılım sürümünün çıkmasını beklemeleri şeklinde oldu.

Yoksa yeni Symbian isterse 1 GHz Snapdragon üzerinde çalışsın, baştan yazmak için yerinden oynatılan temel taşlar yerine sağlam bir şekilde oturtulmadığı sürece aynı performansı verecektir; bu nedenle de yukarıdaki yorumun yazılım-donanım ilişkisinden yeterince anlamayan birinin yaptığı bir yorum olduğu açıkça ortadadır.

∎ "Nokia her ne kadar bu telefonu fotoğraf kalitesi video kalitesi ile ön plana çıkartmak istemese de" derken elindeki telefonun aylardır fotoğraf özelliğinin ön plana çıkartıldığını ve bu yüzden N8'in satışlarının baltalanmaması adına diğer Symbian^3 cihazlardaki kameraların 8 MP çözünürlüklü sabit odaklı kameralar olduğunu unutuyor, ya da unutmuş gibi yapıyor.

∎ Aynı forumdan birisi "Digitürk TV olayı çalışmıyorsa bu telefonun yavaş olduğu söylenemez" demiş. Doğrudur, cihazın üzerindeki sorunlu olduğu görülen bir uygulama ile işletim sistemini toptan "hantal" ilan etmek objektifliğe yakışmaz. Mesut objektif davranamadığını bizlere zaten çok daha öncesinden ıspatlamıştı (5+ yıllık eski bir DonanımHaber üyesi olduğum için gayet iyi biliyorum), bu saatten sonra -hele bir de bunları gördükten sonra- kendisinden farklı bir şey beklemek saçma olur.

∎ Forumdaki yorumlar arasında kendisi "iPhone, HTC HD2 ve Nokia X5800 telefonları ekran koruyucusu ile kullandım bir sorun yaşamadım" diyor ancak iPhone ve HTC HD2 sığasal (capacitive) ekrana sahip olduğu için sığasal ekrana özel tasarlanmış iletken koruyucular kullanmak zorunda olduğunu bilmiyor. Ayrıca 5800 dirençsel (resistive) ekrana sahip olduğu için koruyucunun ekranın hassaslığını etkilemeyeceğini de bilmiyor.

---

Sayısal bölümlerde eğitim almış olanlarımız bilirler, sağlıklı inceleme/karşılaştırma yapabilmek için tüm faktörlerin sabit tutulup tek bir faktörün değiştirildiği kontrollü deney yapmanız gerekir ve ekran kartı anakart gibi PC bileşenlerini incelerken/karşılaştırırken bunu yapmak mümkünken cep telefonlarında cihazlara en başta farklı işletim sistemleri yüklenemediği için kontrollü deney yapamazsınız.

Bu sebeple de cep telefonu incelemek/karşılaştırmak PC bileşenlerini incelemeye/karşılaştırmaya benzemez. Mesut'un bu ön incelemesindeki hatası biraz da cep telefonlarına PC bileşenleri gibi bakıp (homescreen olayında olduğu gibi) işletim sistemlerinin aralarındaki devasa farkı unutmasından kaynaklanıyor. Umarım bir sonraki incelemelerini fen/mühendislik eğitimi almış (ve aldığı eğitimi hazmedebilmiş) bir arkadaş yapar da bu kadar saçmalamazlar.

---

04/11/2010 Tarihli Ekleme

Mesut yeni mesajıyla yine komik hatalar yaptı. Buyrun bakalım:

∎ "WEB browser ile Engadget.com veya Donanimhaber.com gibi resim ağırlıklı teknoloji portallarına girmek istediğimde telefon resmen kendinden geçiyor. Sitelerin son render işleminde telefon bir süre kitleniyor :)"
Bir de Flash'ı kapatıp dene istersen? Malum, karşılaştırdığın iPhone'da Flash bu yüzden yok.

Gerçi standartlara uymayan ve epey hatalı (bkz: http://validator.w3.org/check?uri=www.donanimhaber.com) sitenizi kıyas için kriter kabul etmek ayrı bir hata ya, neyse.?

Bir de unutmadan; pek bilmediğin özgür Symbian bildiğin kısıtlı iPhone'a benzemez, işletim sisteminin üzerindeki tarayıcıya mahkum değilsin. (Görünüşe göre senin bunu da bilmediğin ama N8'i merak ve takip edenler tarafından epeydir bilinen) Yakın zamanda Qt tabanlı yeni bir tarayıcı ile güncellenecek olan eski Symbian tarayıcısı üzerinden cihazı bodozlama kötülemek yerine yeni bir tarayıcının kısa bir zamanda geleceğini söyleyip o güncelleme gelene dek Opera Mobile ve benzeri alternatifleri kullanmalarını önererek (inceleme yaparken yapman gereken asıl şeyi yapıp) okuyucularını/izleyicilerini bilgilendirebilirsin ;)

∎ "Fotoğraf ve video kalitesi mükemmel"
Yok canım, daha dün Nokia N8'de fotoğraf ve video olayını öne çıkartmak istemiyor (!) demiştin bize, bir hatan olmalı...

∎ "Video çekerken arka planda açık yazılım var ise telefon sizi kalite düşebilir diye uyarmıyor. Uyarmalı! Çünkü videoyu kaydederken arkada güçlü yazılımlar çalışıyor ise teklemeler, yavaşlamalar ve atlamalar oluyor."
Kusura bakma ama hayatında ilk defa mı tek çekirdekli (single core) işlemci üzerinde öncelik bazlı çoklu işlem (pre-emptive multi-tasking) yapıyorsun? Bunu önceden tahmin edemiyor musun? Nasıl editör oldun oralara?

Hadi kısmi multi-tasking'i ("save state & exit <> resume state" multi-tasking değildir!) bile yeni görmeye başladığın iPhone'u geçtim, sen PC'nde video düzenleme yaparken arkaplanda oyun açık bırakıyor musun?

Evet, sahi, gerçekten iyi anlıyordun sen bu işlerden...

∎ "Sosyal ağ menüsü mutlaka elden geçirilmeli yazılar küçük ve okunaksız sistem ağır işliyor"
Onun için de 9 gün önce güncelleme yayınlandı ama haklısın, sen nereden bileceksin. Dur ben yardım edeyim: http://www.allaboutsymbian.com/news/item/12227_Nokia_Social_updated_adds_one_.php

∎ "Eposta istemcisi her ne kadar görevini iyi yapsa da ekran kaydırma tam bir felaket bir sonraki güncellemede hız katılması gerekli"
Yani senin için işlev değil de şekil önemli ki mail uygulaması çalışması gerektiği gibi çalıştığı halde ekran kaydırmadaki akıcılığın eksikliği cihazı kötülemek için bir sebep olabilmiş? iPhone kullanıcısı olan birinden başka yorum beklemeye ne gerek var...

∎ "Şimdilik bu kadar :) video incelemede daha fazlasıyla karşınızda olacağız."
Türkçe çevirisi: "Doymadım bu cihazdan anlamadığımı ıspatlamaya, daha fazlası da var"


Uzun lafın kısası: 
Mesut keşke samimiyetimize inansan da biraz profesyonelce davranmanı sağlayabilecek şu eleştirilerimizi biraz ciddiye alsan...