Apple & iPhone, iPad
Apple demek, başkalarınca bir fikrin bulması ve denemesi, ardından da muhtemelen ticari olarak başarısız oluşu ve bu başarısızlığı çalışarak eksiklerin kapatılıp yanlışların düzeltildiği, cilalanmış ve kullanımı kolaylaştırılmış bir ürünü piyasaya sürmek demektir. Ayrıca, bu güzel ama oldukça yüksek fiyatlı ürünleri gözünü kırpmadan alabilecek mali durumda ve aşırı sadık (daha önce bağımlılıktan söz etmiştim (1), değil mi?) bir müşteri kitlesine sahip olmaktır Apple. Bu yüzden 2010'da yine yüksek fiyatlı, yüksek fiyatlı olduğu için (rahatlıkla) bazı pahalı teknolojilerin öncüsü (2), kullanımı eğlenceli ve keyifli; fakat yine rakiplerine kıyasla bir çok önemli özellikten yoksun fakat bu yoksunluklarını sundukları özelliklerin yüksek performansları hissettirmeyen (ve böylece Apple'ın rekor kârlar elde eden çarklarını döndürmeye devam edebilen (1)) modeller bekliyorum.
Öncelikle bana göre iPhone'un Pazar payı ise şimdikinden çok daha fazla büyümeyecektir, çünkü:
- iPhone artık yeni bir cihaz değil, insanlar meraklarını çoktan giderdiler
- Yeni iPhone satışlarının hayli büyük bir kısmı cihazlarını bir üst modele terfi eden eski iPhone kullanıcılarından oluşmakta
- iPhone hala daha fiyat açısından en üst sınıfa hitap eden bir ürün, alabilecek kitle zaten belirli bir kitle ve bu kitlenin çoğunluğu ya çoktan aldı, ya da denedi ve bilerek almadı.
Google & Android
Google'ın iş modeli pahada ağır ve kaliteli servisleri insanlardan doğrudan bedel talep etmeyerek, dolaylı olarak (kişisel bilgileriniz kullanılarak şahsınıza özel hazırlanan reklamları satarak) almak olduğundan bu sene Google'ın ilk ücretsiz cihazını bile görebiliriz. Sonuçta Google verdiği çevrimiçi hizmetlerin kullanıcılarının yavaş yavaş sabit sistemlerden mobil sistemlere akmaya başladığının farkında olduğu için Android ve Chrome OS işlerine girdi ve elde ettiği/edeceği gelir büyük olmasa bu işe hiç girmezdi (hatta bağlantılı başka bir sürü işe de girdi, ama şimdi bunları anlatmanın yeri değil o yüzden es geçiyorum (4)).
Android Kuzey Amerika pazarında iPhone ile, dünyanın geri kalanında da Symbian ile rakip olmaya devam edecektir. Ücretsiz oluşundan ve arkasında Google oluşundan dolayı gittikçe artan üretici desteği sayesinde pazar payı artabilir, fakat bir yandan da Google kendi markası ile diğer donanım üreticilerine rakip olmaya kalktığı için diğer üreticiler tarafından desteğini yitirirse (5) pazar payı dik bir çöküşe geçer.
Üstelik buna Google'ın bu ay içerisinde Çin hükümeti ile girdiği lüzumsuz kök söktürme gayreti sonucunda Çin hükümeti kökenli China Unicom'a, Motorola ve Samsung'un Çin'de çıkartacağı Android tabanlı cihazların çıkışını belirsiz bir süreliğine erteletmesi (6) de eklenince Google'ın kontrolden çıkmasından dolayı Android'in geleceğinin tehlikede olduğunu söyleyebiliriz. Hatta Google'ın bu gidişatı devam ederse, bundan en kârlı çıkan kesinlikle Symbian olacaktır, bunu da kesin bir şekilde ifade edebilirim.
Microsoft & Windows Mobile
Üreticisi haricinde başka firmalar tarafından kullanılan bir diğer işletim sistemi (Android ile Symbian diğer ikisi) olan Windows Mobile, şu an ücretli olan tek işletim sistemi. Üstelik yıllarca neredeyse hiç yatırım yapılmadığı için kullanıcılarında bir bıkkınlık söz konusu. Bu iki büyük engele rağmen MS'un WM için şu anda güvenebileceği tek taban, MS ürünlerine sıkışmış şirketlerin WM kullanma zorunluluğu ile oluşan kullanıcı tabanı olacaktır.
Yeni sürümün gelmesi geciktikçe gecikirken ve kullanıcıların kafasında pek sevimli düşünceler bulunmazken pazardaki eski gücüne kavuşması için WM7 ile bir mucize gerçekleşmesi gerekiyor. Belki de o mucize, Google'ın Nexus One ve Çin çıkışı ile (HTC dışındaki) telefon üreticilerine attığı kazık ve bunun akabinde diğer üreticilerin Android'den WM'a dönmeleri olacaktır, kimbilir...
Motorola
Durumu karışık olan ilk üreticimiz. Bir zamanlar mobil iletişim sektöründe en büyük ve bir numaralı firmayken, önce Nokia tarafından ikinciliğe, ardından Samsung tarafından üçüncülüğe itilmiş bir firma Motorola. Hızlı düşüşünü tersine çevirmek için DEXT MB220 kodlu modeli (7) ile Android işletim sistemli cihazlar üretimine başlayan Motorola, Avrupa pazarlarında Milestone (kilometre taşı, dönüm noktası) ismi ile Amerika pazarında ise Droid ismiyle satışa sunulan bir Android modeli (8) ile yoluna devam ederken yakın zamanda yine Android tabanlı Motoroi tablet (9) ile merak ve talep uyandırmaya başladı. Fakat Çin pazarında China Unicom ile yapılan anlaşmalar sonucunda dağıtılacak Android'li cihazların ertelenmesinden (10) sonra şirketin nasıl bir tutum takınacağı henüz belirsiz.
Nokia & Symbian, Maemo
Nokia mobil iletişim sektörünün hemen her kesiminde büyük bir varlık gösteren devasa bir firma. 2010 itibarı ile ürün segmentlerini ve bunlara tekabül eden yazılımlarını değiştiren Nokia (11), artık PC düzeyinde Windows, üst düzeyde Maemo, orta düzeyde Symbian ve alt düzeyde S40 veya diğer adıyla NOS ile ürünlerini piyasaya sürecek.
Symbian: Symbian artık açık kaynaklı, isteyenin çıkıp "ben bu paketin sorumluluğunu üstleniyorum, geliştireceğim" diyebildiği (12) ve Nokia'nın geçtiğimiz iki sene içindeki hatalarını düzeltmeye çalışacağı (13) bir işletim sistemi. Nokia sözünü tutar ve (N87 olmasını) beklediğimiz üzere önümüzdeki ay ilk Symbian^3 taşıyan cihazını duyurur, bir de bu cihazı piyasaya beklenilen şekilde ve hızlıca sürerse Nokia kısmen eski parlak günlerine döner ve yeni Symbian, iPhone OS ile Android OS'a en kuvvetli rakip olur.
Nokia'nın yukarıda değindiğim yeni politikaları gereğince Symbian'lı yeni cihazların fiyatlarının eskisine kıyasla çok daha uygun olması bekleniyor. Bir yandan da Nokia, Ovi Maps ile dolaşımı (navigasyon) da "ücretsiz" hale getirirken, Ovi Maps takımından Jukko Hosio ise aslında "Nokia'nın ücreti, Mart 2010'dan itibaren üretilecek cihazların satış fiyatına dahil edeceğini" ifade ediyor (14). Bu, Symbian'ın artık lisans ücreti gerektirmiyor olması ile telafi edilecek bir durum gibi duruyor, bu yüzden fiyatlarda ciddi bir farklılık olacağını düşünmüyorum.
Maemo: Nokia bu sene bir tane daha Maemo'lu cihaz çıkartacağını söylerken (13), Maemo 6'nın ancak 2011 yılına hazır olacağı düşünüldüğünde Nokia bu sene Maemo 5 işletim sistemli ve N900'e bir üst sürüm olacak bir cihaz çıkartacak gibi duruyor. Şimdilik Maemo'ya rakip yok, rakip için heyecanla Moblin ve diğer Linux işletim sistemlerini bekliyorum.
Palm & WebOS
2010 yılına Pre Plus ve Pixi Plus ile giren Palm, güzel donanımlara güzel yazılımlar koyuyor ama birşeyler yine eksik kalıyor (ki pazarda adını anan kişi sayısı çok kısıtlı); bu gidişle de sonu (sık sık bu konudaki dedikoduların yayıldığı üzere) pazardaki büyüklerden bir tanesinin onu satın alması olacak galiba...
RIM & Blackberry OS
RIM, Blackberry ile 2010'da pazar payını arttırması kesin gözüyle bakılan şirketlerden birisi, çünkü:
- İş dünyasının isteklerini neredeyse mükemmelen karşılıyor
- Şu anda büyük kısmına sahip oldukları iş dünyası adaptasyon süreci sancılı olduğu için işletim sistemi değiştirmeyi pek sevmiyor
- Tamamen iş kullanıcıları odaklı ürünlerden genel tüketici odaklı ürünlere geçiş yapılıyor
Samsung & bada
Samsung kendisine ait bir işletim sistemi bulunmayan üreticilerden biriydi, Windows Mobile/Symbian ikilisini sıra ile denerken araya hemen hemen her üreticinin de yaptığı gibi Android'i de ekledi, yetmezmiş gibi başımıza bir de bada'yı peydah etti.
Peki nedir bu bada? Sadece SDK'dan (ve cihaz üstündeki ıvır zıvırlardan) oluştuğu söylenen, bir işletim sisteminden çok bir yazılım geliştirme çerçevesidir. Samsung'un bada ile "bada'lı cihazlar AxB çözünürlüğünde, dokunmatik, X Y ve Z standartlarını destekleyen, şu bu efektleri kullandıran bir arabirim çatısına ve bunlara yönelik geliştirilmiş uygulamaların satılması için içinde kendi uygulama mağazası olan cihazlardır" diyeceğini (15) ve bu şekilde uygulama geliştiricilerin dikkatini onlar için şimdiye dek bir kabus olan cihazlarına çekmeye çalışacağını söyleyebiliriz. Belki de şimdi kullanılan TouchWiz UI, bada'nın içindeki kullanıcıya görünen kısmın adı olacaktır (QT tabanlı Symbian^4 içindeki Orbit ve DirectUI gibi).
Yani? Samsung WM/Sym./And. taşımayan ve bu nedenle smartphone kabul edilmeyen dokunmatik cihazlarında bada kullanarak smartphone piyasasındaki pazar payını arttırmaya çalışacak, çünkü bu cihazlar zaten halihazırda iPhone'dan kat be kat daha fazla satıyor.
Samsung da Nokia gibi boy gösterebildiği her alanda boy gösteren ve aşırı miktarde değişik ürünle her talebe yetişmeye çalışan ve aynı şekilde dağınık odak yüzünden optimizasyon sorunu yaşayan (ve bunu Nokia'dan daha beter bir şekilde yaşadığını i8910 ile dünyaya kanıtlayan) bir firma. Samsung'un 2010'da yukarıda anlattığım sebeplerle smartphone pazarındaki payını arttıracağı nerdeyse kesinken, toplam pazar payının büyük bir değişiklik içine girmesi beklenmiyor. Samsung 2010'u Android'li cihazlarla geçirmeyi planlarken, Google'ın (özellikle) Çin'de attığı kazık sonrasında nasıl bir yol izleyeceği de bilinmiyor.
En büyük rakibi, her zamanki gibi Nokia. Üstelik burada şöyle ilginç bir karşılaştırma yapmak istiyorum: Samsung "featurephone"larına bir kaç özellik kazandırıp onları "smartphone" olarak kabul ettirmeye çalışırken, Nokia "smartphone"larını "featurephone"lar seviyesinde satmayı ve bu segmentteki pazar payını bu şekilde arttırmayı düşünüyor.
SonyEricsson
SonyEricsson da artık Samsung gibi kendisine ait bir işletim sistemi bulunmayan üreticilerden biri (16) ve bu yüzden deneyebileceği her işletim sistemini deneyen bir marka. Sürekli geciken modellerinin gecikme sebebi olarak üretim için maddi kaynakların bulunamaması (17) ve mecburen Sagem'in ürettiği dandik telefonlara kendi markasını basıp satması şeklindeki bilgilere dayanarak konuşacak olursak...
SonyEricsson'un 2010 yılı için planlanan X10/X2/Vivaz gibi güzel cihazlarla ya içine düştüğü bu (aslında ebeveyn firmalar Sony ve Ericsson'un devliğini düşününce iyice acıklı olan) durumdan güç bela çıkacak, ya da yine aynı hataları tekrarlayıp Motorola/Samsung/LG gibi üst düzeyde gerçekten tatmin edici ürünü bulunmayan, giriş ve orta düzeye hitap eden firma pozisyonunu iyice pekiştirecek, veya batacak...
2010 yılı modellerini gördükçe tek diyebildiğim " umarım artık iki (Sony ve Ericsson) elleriyle bir (SonyEricsson) şeyi doğrultabilirler" oluyor. Fakat görülen o ki SonyEricsson'da yavaş yavaş akıllar başlara geliyor; VHS/Betamax olayından ders almamış "baba" Sony kendi icadı MemoryStick'te diretmenin markasına verdiği zararı farkedip hata yaptığını kabullendiğini microSD üretimine geçerek gösterdi, "çocuk" SonyEricsson ise yeni modellerinde kendi özel bağlantı birimini microUSB ile değiştirdi, cihazlarına 3.5 mm ses çıkışı eklemeye ve MemoryStick yerine microSD kullanmaya başladı.
Notlar:
- http://mobilbekcisi.uniturk.net/2009/10/iphone-ve-bagmllk-uzerine_21.html
- Mesela bu yaz yeni iPhone ile, telefonlarda ilk çok çekirdekli ARM Cortex A9 tabanlı işlemciye merhaba deriz gibime geliyor.
- http://gawker.com/5455508/apple-moves-forward-with-tablets-trademark+infringing-ipad-name-reveals-potential-features-in-filing
- Meraklısına http://mobilbekcisi.uniturk.net/2009/10/android-ve-uzerindeki-kara-google.html adresinde Google'ın planlarına dair kısa bir yazım mevcut.
- Nexus One'ın tanıtımı esnasında Motorola CEO'su Sanjay Jha'nın rahatsızlık dolu davranışları fazlasıyla dikkat çekiciydi.
- http://mobileopportunity.blogspot.com/2010/01/google-shoots-itself-in-foot-in-mobile.html
- Motorola DEXT MB220 özellikler: http://www.gsmarena.com/motorola_dext_mb220-2934.php
- Motorola Milestone özellikler: http://www.gsmarena.com/motorola_milestone-3001.php
- Motorola Motoroi özellikler: http://www.gsmarena.com/motorola_xt720_motoroi-3090.php
- http://www.cnn.com/2010/BUSINESS/01/19/google.china.ft/index.html
- http://mobilbekcisi.uniturk.net/2009/10/28-agustos-2009-134340-nokia-2002de.html
- http://blog.symbian.org/2010/01/21/interview-with-ixonos-about-becoming-the-new-image-and-video-editors-po/
- http://mobilbekcisi.uniturk.net/2009/12/nokia-ve-2010.html
- http://www.mobile-review.com/articles/2010/ovi-maps-en.shtml
I got my answer from Jukko Hosio of OVI Maps: "There is no extra charge for OVI maps navigation service, it is included in smartphone price starting in March for new models". Then there were some more questions, and in one answer they mentioned that from that point on all S60-based smartphones would come with this service.
- http://www.bada.com/about/
Purpose of bada
More and more people want the rich and connected application-experiences that are currently only available for smartphone consumers. Samsung has developed bada to make these exclusive smartphone experiences available to everyone.
Key features of bada
Samsung design principles aim to deliver simple, intuitive, and innovative user experiences through innovative visual design. Samsung bada includes a next generation UI framework with feature sets and design elements that facilitate leading-edge user interfaces for every bada application.
Consumer demand for service-based applications is growing. Samsung bada includes integrated support for service-oriented features to enable the development of connected applications. Samsung bada developers can implement various service features in applications without the high learning curve required by previous platforms.
Samsung bada encourages the integration of common experiences and functions across applications. Extensible core functions include a dialer, messaging, and address book, which bada applications can freely use.
Ecosystem of bada
Samsung is deeply committed to the developer community and the application store. With a series of developer days, the developer challenge, and the opening of the application store, Samsung is establishing an environment to encourage innovation and creativity among bada developers. - SonyEricsson'a ait olan ve Symbian üzerinde çalışan UIQ arayüzü, artık geçmişte kaldı.
- http://twitter.com/eldarmurtazin/status/7637327347
Eldar Murtazin: LOL, the real reason of delaying with X2/X10 that SE havent money to pay to plant for producing that units. Just hear that, astonished
Bir öngörü yazısı ancak bu kadar başarısız olabilirdi. :)))
YanıtlaSil